Có rất nhiều lo lắng của phụ huynh về thời gian xem tivi của trẻ dưới 2 tuổi có tác động tiêu cực tới con hay không. Một số ba mẹ “cảm giác” được rằng con trẻ đặc biệt là các trẻ ở độ tuổi 1-2 tuổi có những biểu hiện hành vi đáng chú ý khi xem tivi quá nhiều như dễ lên cơn tam bành, bạo lực với người xung quanh, khó chịu trong hành vi, ứng xử…
Nhưng khi hỏi tư vấn bác sĩ thì lại không có kết luận gì chắc chắn về mối liên hệ giữa việc xem tivi và các hành vi cảm xúc vì các nghiên cứu thường được nghiên cứu trên nhóm trẻ em có độ tuổi lớn hơn.
Ngày nay, trẻ em được tiếp cận tivi, màn hình điện thoại từ rất sớm (dưới 1 tuổi), do đó mới đây nhất (ngày 08 tháng 01 năm 2024) đã có bài nghiên cứu về tác động của thời gian xem tivi của trẻ dưới 2 tuổi lên hành vi cảm xúc/giác quan của con trẻ. Nghiên cứu này kết luận gì?
Nội dung bài viết
Về nghiên cứu khoa học tác động của thời gian xem tivi của trẻ dưới 2 tuổi
Nghiên cứu này do nhóm nghiên cứu tại Đại học Drexel thực hiện, làm theo các nghiên cứu trước đó về cách thời gian xem màn hình ảnh hưởng đến cách trẻ em nói, nghe, cảm nhận và suy nghĩ.
Đối với nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu đã phân tích 1500 cuộc khảo sát của người trực tiếp chăm sóc trẻ độ tuổi 12 tháng, 18 tháng và 24 tháng. Nghiên cứu tập trung vào trẻ em xem tivi, không phải điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng, vì dữ liệu khảo sát được thu thập trước năm 2014, và tiến hành phân tích dữ liệu vào năm 2023.
Bác sĩ Karen Heffler, giáo sư y học tâm thần thuộc Đại học Drexel và tác giả chính của nghiên cứu này, cho biết cô đã quan tâm đến nghiên cứu về ảnh hưởng của thời gian xem màn hình đối với trẻ em nhỏ sau khi chính con trai của cô được chẩn đoán mắc tự kỷ.
Kết quả chính của nghiên cứu này:
- Trẻ em xem bất kỳ chương trình tivi hoặc đĩa DVD nào ở độ tuổi 12 tháng có khả năng gấp đôi so với trẻ khác ở độ tuổi 36 tháng để trải qua “xử lý giác quan bất thường” – tức là, thách thức trong việc xử lý thông tin giác quan hàng ngày – so với những người cùng độ tuổi đó.
- Sau độ tuổi 18 tháng, mỗi giờ thêm vào mỗi ngày tiếp xúc màn hình được liên kết với khả năng có sự khác biệt về xử lý giác quan tăng khoảng 20%.
Một nghiên cứu khác được công bố năm ngoái cho biết rằng thời gian xem màn hình của trẻ 1 tuổi liên quan đến sự trì trệ trong việc giải quyết vấn đề và giao tiếp từ lúc 2 và 4 tuổi.
Giải thích rõ hơn về thuật ngữ vấn đề xử lý giác quan: Các vấn đề xử lý giác quan có thể bao gồm từ việc trẻ cảm thấy không thoải mái trong quần áo đến việc xử lý ánh sáng sáng hoặc tiếng ồn lớn khác biệt so với người khác, theo Viện Tâm lý học Trẻ em (tạm dịch từ The Child Mind Institute), một tổ chức phi lợi nhuận tập trung vào sức khỏe tâm thần và rối loạn học tập của trẻ em.
Vấn đề xử lý giác quan có thể tồn tại một cách độc lập, nhưng đôi khi được nhìn thấy cùng với các tình trạng như tự kỷ, rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và rối loạn giao cảm (OCD), theo Viện này.
Các thách thức trong việc giảm thời gian xem tivi của trẻ dưới 2 tuổi
Thực tế ở nước phát triển như Mỹ cũng đã có khuyến cáo về thời gian tiếp xúc màn hình của trẻ dưới 2 tuổi: Hội đồng Y khoa Mỹ (AAP) hiện đang không khuyến khích bất kỳ thời gian xem màn hình nào cho trẻ dưới 2 tuổi, ngoại trừ các cuộc trò chuyện video trực tuyến, như FaceTime với gia đình. AAP cũng khuyến nghị giới hạn thời gian xem màn hình là 1 giờ mỗi ngày đối với trẻ em từ 2 đến 5 tuổi.
Nhưng thực tế thì sao?
Đa số trẻ dưới 5 tuổi đều dành nhiều thời gian xem màn hình hơn so với khuyến nghị, do phổ cập thiết bị di động cũng như sự tiện lợi trong việc tiếp cận số, nội dung dành cho trẻ em và sự gia tăng trong việc sử dụng màn hình trong thời gian dịch COVID-19.
Trẻ em thực sự rất rảnh rỗi và dễ bị thu hút với các chương trình hấp dẫn trên tivi nên khó tránh khỏi việc tiếp xúc màn hình quá nhiều. Thêm vào đó, sự bùng phát của dịch Covid-19 trước đây khiến thời gian ở trong nhà nhiều hơn, trẻ ít có cơ hội tiếp xúc với thiên nhiên nên có xu hướng bầu bạn với tivi, màn hình điện thoại trong khi cha mẹ chúng cũng bận rộn với công việc thường ngày.
Ngoài ra, một khi trẻ đã được cho tiếp xúc với tivi rồi thì khi tắt tivi không cho trẻ xem trẻ có khuynh hướng phản ứng dữ dội bằng việc khóc la. Các ba mẹ “yếu lòng” cũng sẽ khó vượt qua được tình cảnh này mà bằng lòng nhượng bộ cho trẻ tiếp tục dán vào màn hình.
Sự phổ cập của các thiết bị điện tử không chỉ tác động tới trẻ em mà còn ngay cả tới người lớn! Rất khó để tắt đi một nhóm tuổi cụ thể khi xung quanh chúng ai cũng xem màn hình hầu như suốt ngày. Hiện tượng phổ biến nhất trong một buổi sinh hoạt gia đình là mỗi người cầm 1 chiếc điện thoại, Ipad, con nhỏ thì dán mắt vào tivi.
Một thách thức khác cho việc giảm thời gian xem tivi của trẻ dưới 2 tuổi là: Sự mệt mỏi và kiệt sức của phụ huynh là rào cản đối với việc giảm thời gian xem màn hình cho trẻ.
Không phải ai cũng có điều kiện để dành cho trẻ nhỏ toàn thời gian do phải chật vật kiếm sống, chuẩn bị thức ăn hằng ngày, chăm sóc các nhu cầu cơ bản của trẻ như uống, vệ sinh, các vấn đề khác ngoài xã hội đã chiếm hầu hết thời gian của phụ huynh.
Do đó, chưa nhiều gia đình thực sự thành công trong việc giảm thời gian xem tivi cho trẻ dưới 2 tuổi. Việc này phải thừa nhận là rất khó!
Các phương pháp giảm thời gian xem tivi của trẻ nhỏ dưới 2 tuổi
Trong việc thực hành giảm thời gian xem màn hình của trẻ nhỏ, điều đầu tiên là xem xét về nhu cầu cơ bản của gia đình chẳng hạn như nhu cầu về nhà ở, thức ăn và an toàn có được đáp ứng hay không?
Ba mẹ cần tối giản để tiết kiệm thời gian nhất có thể cho các nhu cầu trên. Đó là lý do vì sao lối sống tối giản ngày nay rất cần thiết để tạo ra thời gian (vốn là thiết yếu trong cuộc sống) để dành thời gian quan tâm, trò chuyện, chơi đùa cùng trẻ.
(Xem thêm bài viết: Lợi ích lớn nhất khi sống tối giản của mẹ 3 con)
Bạn có thể lên kế hoạch về việc ăn uống trong 1 tuần, giảm thiểu thời gian đi siêu thị, hoặc có thể đặt giao hàng tận nơi (chọn siêu thị uy tín).
Bạn có thể mua quần áo tốt, bền để giảm thời gian đi mua sắm không cần thiết (vì mỗi lần đi mua sắm quần áo bạn phải mất tầm 1-2 giờ), xem xét thời gian lướt web để tìm hàng giảm giá đang chiếm bao nhiêu trong quỹ thời gian của bạn? Có cần giảm thêm cho các thời gian này không?
Kế đến, bạn cần xác định ở thời điểm hiện tại bạn sẽ ưu tiên gì nhất? Để làm sao khi ở nhà với con bạn, bạn sẽ dành thời gian cho chúng.
Tiếp theo, bạn có thể tìm kiếm các cơ hội tăng cường các hoạt động phát triển lành mạnh, như đọc sách, chơi với đồ chơi, đi ra ngoài chơi và tương tác xã hội với các bạn nhỏ, hãy khuyến khích các anh chị lớn hơn chơi đùa với chúng nếu bạn có hơn 2 con.
Thực sự chúng ta đang sống trong một thế giới mà việc tiếp xúc với màn hình là điều diễn ra thường xuyên, là một phần của cuộc sống hằng ngày và thực sự là không thể tránh khỏi việc hầu hết trẻ em sẽ sử dụng màn hình một cách sớm ngay từ khi mới sinh ra, nhưng đây là điều mà các nhà khoa học khuyến khích gia đình chú ý đến và ít nhất là ý thức được chúng.
Cần xác định được rằng nếu thời gian xem tivi của trẻ nhỏ dưới 2 tuổi sẽ tác động tiêu cực đến chúng thì chúng ta cần trì hoãn và kiểm soát đến khi trẻ lớn hơn.
Trẻ nhỏ nếu không có việc gì làm sẽ rất phiền toái, chúng sẽ bám theo bạn, lấy hết quỹ thời gian quý báu của bạn. Nhưng đây cũng là quỹ thời gian quý báu trong đời của chúng vì toàn bộ thế giới của trẻ dưới 2 tuổi chỉ là bạn mà thôi!
Chúc ba mẹ luôn cố gắng trong quỹ thời gian 2 năm đầu đời của trẻ nhỏ!
